Операции на пренос на маса-практикум

Овој практикум е помошен материјал, односно додаток на скриптата за студентите кои го слушаат предметот Операции на пренос на маса како посебен предмет, како и за дел од предметите Кинетика и феномени на пренос и Технолошки операции во прехранбената индустрија во втора година на Технолошко-техничкиот факултет при Универзитетот „Гоце Делчев“ во Штип и со самото тоа првенствено е наменет за студентите на овој факултет. Практикумот можат да го користат и студенти кои изучуваат технолошки операции во текстилната или други гранки на индустријата. Потребата од овој практикум произлезе од недостатокот на литература од оваа област. Практикумот содржи: кратки изводи од теоријата неопходни за објаснување на методите за пресметка на конкретни проблеми, пресметковни задачи и упатства за лабораториски вежби. Практикумот е конципиран според предметната наставна програма и е усогласен со содржините од скриптата по истиот предмет. Материјалот е структуриран во 11 поглавја ‒ едно воведно и поглавјата: материјални биланси, дифузија, конвективен пренос на маса, меѓуфазен пренос на маса, адсорпција, рамнотежа на фази, дестилација, екстракција, кристализација и сушење. Практикумот му овозможува на студентот стекнување на знаења и вештини за составување и пресметка на тотален, делумен или компонентен биланс во некој хемиски процес и решавање на проблемски задачи од областа на дифузија, конвективен и меѓуфазен пренос на маса, фазна рамнотежа и сушење. Исто така, студентот ќе се запознае со основните лабораториски апаратури и начини за изведување на процесите дестилација, екстракција и кристализација. Како автори на овој практикум ќе бидеме бескрајно благодарни за сите забелешки и сугестии во однос на овој ракопис во насока на негово подобрување

Текстилно-кожарски материјали

Текстилните материјали се добиваат од текстилни влакна и нишки, а кожарските од сурова кожа со различни техники за нивна преработка. Текстилно-кожарските материјали по својата хемиска структура спаѓаат во најсложени, а по карактеристиките во најразновидни материјали. Производството и преработката на текстилните влакна и кожата има суштинска улога во задоволувањето на една од фундаменталните човекови потреби - облекувањето. Влакната се дефинираат како тела со издолжена форма што се карактеризира со голем однос меѓу надолжните и напречните димензии. Со релацијата влакно – предиво – текстилен материјал, може на наједноставен начин да се претстави процесот преку кој се добиваат текстилни материјали со комплексна структура и карактеристики погодни за најразлични цели како облека, техничка примена, специјална примена (во медицината, биологијата, електрониката и слично). По геометриската форма текстилните материјали се делат на линеарни (предиво) и површински или дводимензионални (ткаенина, плетенина, неткаен текстил, чипки, мрежи). Предивата можат да послужат за изработка на сложени текстилни структури, како што се ткаенините и плетенините. Ткаените текстилни производи (ткаенини) се добиваат по пат на предење, ткаење и доработка на ткаенината. Плетените текстилни производи (плетенини) се добиваат по пат на предење, плетење и доработка на плетениот производ. Неткаените текстилни производи (неткаен текстил) се добиваат по пат на подготовка на влакната, формирање пелц (руно), зацврстување на пелцот и доработка на неткаениот текстил. Конфекционираните производи се добиваат со конфекционирање на ткаенините и плетените производи при што се користат конци за шиење. Постојат и други видови текстилни производи таканаречени позаментериски (врвци, ленти и слично). Тие се добиваат најчесто со преплетување, кончење или всукување на повеќе предива. Со релацијата сурова кожа – процес на преработка - готова кожа или крзно може да да се претстави процесот на добивање на готова кожа или крзно како кожарско-крзнарски материјали. Процесот на преработка на суровата кожа и крзно се состои од подготвителни операции, штавење и дополнително штавење и доработка

Tekstilni otpad kao materijal za toplinsku izolaciju

Toplinsko-izolacijski materijali omogućuju uštedu toplinske energije. Na europskim tržištima prevladavaju klasični izolacijski materijali (kamena vuna i polistiren), a nastojanja istraživača su usmjerena na poboljšanje njihove učinkovitosti i razvitak novih izolacijskih materijala i sustava. Njihova kvaliteta se ocjenjuje s obzirom na njihova fi zikalna svojstva, utjecaj na okoliš I čovjeka, lakoću montiranja i cijene. U ovom radu dizajniran je materijal za toplinsku izolaciju krovne konstrukcije i unutarnje gips-kartonske pregrade od otpada od krojenja, i ispitana je njegova toplinska vodljivost (W/mK). Rezultati pokazuju toplinsku vodljivost 0,05198 - 0,06032 (W/mK), koja se može usporediti s vrijednostima standardnih izolacijskih materijala i s izolacijskim materijalima od tekstila, odnosno tekstila u vlaknastom stanju. Ključne riječi: otpad od krojenja, izolacijski materijali, toplinska vodljivost, toplinska izolacij

The influence of the type of cutting layout on the utilization of the textile material for women's pants

Making clothes is a complex process that includes a number of technical and creative aspects. The first technological process in making clothes is cutting. In order to cut the clothes precisely and in the required sizes, it is necessary to make a pattern beforehand. In addition to the importance of the pattern, the production of cutting layouts that contain the parts of the appropriate pattern is also of great importance. Pattern making and the cutting process are critical stages in the textile and fashion industry. Organization and precision in these stages have a great impact on the quality of the final product, the costs, and the efficiency of the production process. Cutting layouts are technical drawings that show the parts of the pattern and how to join them. These markrs are used as a guide during the process of tailoring and making the garment. The production of cutting layouts should be carefully planned and mathematically calculated, so that the consumption of fabric will be minimized, but also the standards of quality and functionality of the clothes will be met. Patternmaking is the process of laying out parts of a garment on paper (in electronic screen fitting), the width of which is identical to the width of the fabric. The contours of the cut parts of clothing can be drawn on paper, forming a cutting layouts. The cutting layout is placed on top of the cutting stack or the information about the contours of the cutting parts and their position in the cutting layout can be memorized in a computer, and then with the help of a plotter the cutting layout can be drawn or transferred to a device for automatic cutting . Depending on the cutting method, it is not always necessary to transfer the cutting parts and their positions to a paper cutting layout, but still, it is necessary to make a plan of the cutting layout in which the cutting parts will be placed closer to each other, which will achieve minimum consumption. In this paper, the influence of the type of cutting layouts on the consumption of textile material is processed and illustrated. The experimental part shows a pattern of women's trousers worked with different cutting layouts for the same fabric width. In this case, specifically, a fit is shown, with fewer and more sizes contained in one cuttin layout, which would practically prove that the type of cutting layout largely affects the consumption of fabric from which the garment is made. Since the main fabric for making clothes is one of the most expensive stakeholders in the overall process, every centimeter of fabric saved is very significant for an industry that faces challenges of sustainability and efficient management of resources. Key words: pattern, clothes, fabric, textile, cutting layot.

Apparel Industry in Macedonia, Conditions and Challenges

Around 395 registered companies in Macedonia work with apparel manufacturing. Even though they are spread across the whole country, the largest number of companies – 119 (or 30%) are located in the East region. This industrial activity employs 31,742 employees or 6.1% of Macedonia’s working population. Compared to 2012, a 4.8% decrease is noted. The cumulative manufacturing index for 2014/2015 is 107, and the manufacturing index for 2015 (compared to 2010) is 136. Textile production participates with 11.7% in the total export of the country, and with 6.9% in the import. The textile industry participates with 15.5% in the total gross domestic product, while in the industrial it participates with 21.8%. The textile industry participates in the total export with 26%, and employees 28% of the total number of employees in the industry. 93% of the apparel production is organized according to the CMT system for the foreign markets, mostly the European countries. The added value is low because 92-42% of the production is Lon, which brings small profits, even though the companies manufacture for quite famous worldwide brands. Statistic data shows there is a necessity for changing the manufacturing structure towards products with higher added value, i.e. products for internal use. For this, hiring larger domestic capacities and resources is required

Sustainability of the textile waste stream in Macedonia,

In Macedonia, as a country with a developed apparel industry, a significant amount of pre-consumer textile waste is generated, more precisely apparel cutting waste. The aim of this paper is to make an accurate estimate of its quantity, as well as the characterization based on the raw material composition as a prerequisite for its further handling. Before any recycling initiative for textile waste, an analysis should be made of whether its quantity and quality can ensure the continuity of the recycling process. The analysis shows that the amount of apparel cutting waste is a fairly constant value (in the period from 2009 to 2014 an average of 3,377 tons of apparel cutting waste was generated annually). The waste from cotton and cotton blends is most common. Despite the constant annual amount of apparel cutting waste and numerous reasons for its recycling, almost all this waste ends in landfills

Enzymes and wine – the enhanced quality and yield

Enzymes are a natural and fundamental element of the winemaking process. These enzymes originate from the grape, yeasts and other microbes associated with vineyards and wine cellars. Grape enzymes are however inactive under the pH and SO2 conditions associated with winemaking. Fungal pectinases are resistant to these winemaking conditions. The method used to produce wine enzymes for use in the EU is regulated by the Office International de la Vigne et du Vin (OIV). Nowadays, they are also a commercial product found in many wineries. The most widely used enzymes available for commercial use are: pectinases, hemicellulases, glycosidases and glucanases. From the pre-fermentation stage, through fermentation, post-fermentation and aging, enzymes catalyze various biotransformation reactions. In the past years, enzymes have been increasingly used for enhancing the quality of wines. They have the potential to make more extracted and more aromatic wines and to accelerate the winemaking process. This review summarizes the most important types of commercial enzymes applied to winemaking and their effects on the process technology and the quality of the final product

Attitudes towards Wearing Facemasks as a Fashion Accessor

The global Covid 19 pandemic introduced a new item in everyday dress – the facemask. During 2020, fashion elements crept in the design of this primarily functional item. This research aims to understand the importance of fashion and aesthetical appearance in the choice of facemasks. An online questionnaire was distributed via different social media in France examining types of masks worn and the understanding of masks as a fashion accessory. The research indicates that surgical masks are worn most often, with price being the prevalent criterion for their choice. Masks are primarily seen as a personal protection equipment. However, in a small fashion-conscious subgroup of the population the appearance of face masks chosen primarily for their aesthetic appeal can be noticed. This is particularly applicable to textile masks, weather certified or homemade which are seen as part of sustainable fashion

4 Р (Редуцирај, Рециклирај, Реупотреби и Пренамени)

4 Р-Редуцирај, рециклирај, реупотреби и пренамени, социјална инклузија преку кружна економија Поддршка: Фондација Отворено општество-Македонија Целна група на проектот: текстилните компании од регионот, трговци со текстилни суровини, продавници за облека; медиумите, здруженијата на граѓани од регионот, единиците на министерство за животна средина, ЕЛС од регионот, граѓани; лицата во социјален ризик и лицата со посебни потреби од Општина Штип. Очекувани резултати: Зголемена свест на граѓаните за зачувување на животната средина во заедницата со промена на навиките при депонирање на отпад; Подобрена социо-економска состојба и намалена сиромаштија кај социјално ранливите категории на граѓани, со директно вклучување на пазарот на трудот преку стекнати вештини за преработка на текстил; Значително намалено количество на отпад на годишно ниво во депониите; Подготвеност за имплементација на законските решенија, информирана и упатена јавност за обврските и придобивките од Законот за управување со дополнителни текови на отпад; Зголемена иницијатива за развој на нови мали и средни бизниси, со стекнати знаења од овој проект; Едуцирани млади – здрава еколошка средина, денес и во иднин